Hmuhning
By – Pa Pui
Thanchonak ah a biapi bik cu lam a si ko. Thanchonak cu a lam pemhpiak hmasa a hau. A bik in khua karlak pehtlaihnak lam a chiatnak Chinram ti bantuk ah a herh khun. Zeiruang ah dah Myanmar ram ah Chinram hi thanchonak a fum bik ti ahcun kan lam a chiat ca ah a si. Phun dang in kan chim ahcun thanchonak nih zulh duh tlak in cozah nih lam an kan tuahpiak lo ca ah a si.
Ralkap cozah nih zeiruang ah dah Chinram lam a rak pemh duh lo ti ahcun, “Chinram ah cun ramchung chuak thil zeihmanh a um lo ca ah lam cawhpiak an phu lo,” an rak kan ti ca ah a si.
Asinain atu Democracy cozah a hun i thlen lecang ka in Cozah nih Chinram lam cu cawh le remh a hun thawk i atu ahcun khuakip lam a hranpi cu a pem dih cang. Thaal ah cun khuate le ramri kam tiang motor an kal kho cang. Furthaal hlan kal khawh nakding tiang tu cu a rau rih lai nain, cucu a si awk a si rih ko.
Tutan ah langhter ka duh mi cu, Chinram khua karlak vialte motor lam pemh dih a herh tluk in Chinram khuakip kan dum lam vialte motor lam in pemh dih ding zong hi a biapi tuk than cang lai. Zeicatiah nihin kan ram Democracy uknak nih Chin miphun kan pawcawm ning thlennak ca ah zapi tuah khawh ding mi rian zei ngaipi a chuahpi mi a um rih lo. Asinain rammi lothlo pawl nih anmah tein an i fian cang mi a um. Cucu a hmun mi dum tuah in pawcawm kawlhawlnak thlen hi a si. Cucaah cu a hmun mi pawcawmnak dum tuanchuah khawh nakding ahcun a pakhatnak ah motor lam a pem hmasa a hau.
Micheu nih dum le lo lam cu motor lam cawh le pemh a herh lo. Kan pipu chan in ke in pei kan kal ko cu, kan ti men lai. Mahti khan kan ruah awk a si ti lo. Cu hlan cu ke in kan kal ca ah kan tuan caan a tlawm, kan tha a ba i kan phurhtlunh khawh mi a tlawm. Atu kan chim duh mi pawcawmnak le rumnak tlak dum cu; ke kal ti lo le keeng in phurh le tlunh si ti lo in, motor le mortorcycle in kal le phurh a si cang lai ca ah; kan tha a dam lai, caan a dih mi a tlawm lai i tuan caan a sua lai i, a hlawk lai ca ah kanmah chungkhar pawcawmnak ca lawng si lo in ramleng zuarchaw le tangka hmuhnak ca tiang in kan i thathnempi lai.
Micheu nih mahle dum lam cu mah tein i cawh cio ding a si ko kan ti men lai. Aa cawh kho mi cu an um men lai nain, hihi kan khua le miphun ning ca in ruah a hau. Cun rammi nih pawcawmnak ah kan hman mi rian a hluhchuah khawh nakding hi cu cozah nih tuanvo a laak hrimhrim ding mi cozah a si. Hihi cozah a tlaitu party le hruaitu nih an hngalh hrimhrim a hau. Cun an i hmaitlak le an tuanchuah khawh hrimhrim zong a hau. Cu lawng si lo in rammi zong nih kan fian a hau. Hihi kan cozah lawng si lo in rammi nih kan fian tuk tawn lo ca ah nihin kan Democracy hi rammi nun thlennak taktak ah kan luhpi khawhlonak a si tiah ka ruah.
Khuakip dum lam pemh ding rian cu a fawi lai maw a har lai dah? Tahchunhnak ah khua pakhat nih “Khuapi Dum” ti in dum samh ahcun motor lam in pemhpiak a phu i pemhpiak colh zong a hau mi a si. Cun mi tlawm deuh nih an tuah mi hmun a si i, lam harnak a si zong ah an cinthlak mi le an dum chung chuak a tam ahcun pemhpiak hrimhrim ding a si ve.
Cucaah khuami nih a hmun mi dum tuah kan i timh tik zong ah motor lam pemh khawh ding tiang ruahchih in kan tuah ah a tha. A fiang mi cu, khuapi in um khawhnak dum a dang tein kan tuah ahcun motor lam pemh ding a fawi deuh lai. Cozah nih tuan ah a kan pemh piak khawh lo hmanh ah khuami hmanh nih pemh colh khawh a si lai. Cutin motor lam in pemh khawh mi dum kal cu khuapi cozah riantuan zungkai tluk in a nuam lai.
Cun ruah awk ngai pakhat cu, khua tampi ah leikuang le dum ca ah a that ngainak hmun tampi kan ngei ko nain a lam hlaat ruang le lam a pem khawh lo ca ah tuah khawh lo mi hmunhma tha tampi kan ngei. Kha pawl kha motor lam kan pemh khawh ahcun pumpak le khua ca lawng si lo in peng le tlang ca tiang zong a thahnem ding ti le ram tha tampi kan ngei.
Hihi cozah tuanvo ngeitu Department nih hlathlainak (survey) a tuah i budget le planing tiang rianrang tein a kan suaipiak a hau cang. Zeica tiah nihin lothlawh in paw aa cawm mi Chinmi a tamdeuh nih tlanglo thlawh ngol in a hmun mi dum in pawcawmnak tuah kha biatak tein i hmaithlak an duh cang. Cucu a rauh hlan ah aa thawh ding mi tlanglawng pi bantuk in Chinmi zapi cu a hmun mi dum tuah ding ah timhcia an si cang. Mi zeimaw cu a hmun mi dum kaupi an ngei cang i a hmun mi pawcawmnak thlai; tolre, mitsur le zawngtah ti bantuk an cin cuahmah cang.
Cucu ca ah mah tluk in lothlo pawl nih a hmun mi dum in pawcawmnak rian thlen an i timh cuahmah cang tik ah nihin kan cozah zong nih timhtuahnak rianrang tein a ngeih ve hrimhrim a hau. Cu timhtuahnak cu zeitin dah a tuah lai? Kan biahram ah kan chim bantuk in thanchonak cu a lam pemhpiak hmasa a hau–motor lam in.#
