By-Steven Van Bik
Myanmar Institute for Integrated Development (MIID) nih lothlawhnaklei fimthiamnak hi kan cawnpiak hna i tutan ah ka vun langhter duh mi cu Thaal Khayanchinti (summer tomato) kan hlawhtlinnak kong tial ka duh.
Cu lawng si loin Mitsur zong a nge (cuttings) in a erh ning kan chimh hna i an erh mi an tha ngai. Avocado (Thawpat) erh ning le grafting tuahning zong an thiam. Coffee an erh mi zong a tha ngai. Tutan hi potting chiah dan kan chimh hna i an tuahcolh. Kannih Hakha khua hi Kalay le Falam in a ra mi tisik anhnah a to mi kan si bantuk in khua a ka ruahter mi cu thiamnak hngalhnak hi kan vun hman taktak ahcun thaalcaan zong ah Khayanchinti kan chuah khawh ve ko. Kan rak i timh lo ca ah a si ko.
A kan dawnkhantu hi zeiset dah an si hnga ti belte tuaktan a hau cang. Hakha mi hi mithathu cu kan si lo nain zei ca ah dik kan chuahpi duh ve hnga lo ti mi tu cu kan zapi nih ruah a hau cang. Ka hmuhton mi pakhat cu khual in kan tlun lei ah motor thilphur pawl cu back-load ti mi phurh awk an ngei lo. Palang hi cu an phurh pah rua. Kan tuah khawh ko lai tiah ka zumh mi cu a nikhua le caan zoh in tisik anhnah maw, asiloah a rawhral a har deuh mi phun mitsur wine tibantuk le kan ram ah a tha ngai i tampi a chuak mi bisikut, aalu, pears le sachuma tibantuk kha back-load ah hei phur hna sehlaw kan tangka luut zong a karh hnga, riantuan awk zong tampi a um hnga. Kan tuah khawh lonak a ruang hi ka ruat tawn i a um lo.
Asinain, kan tuah lo i nihin ni tiang kanmah kel kan si. Kan sin umcia tangka a chuak. Mi sin um mi tangka kan la kho bak rih lo. Kan zapi tein tuaktanti hna usih. Ciinthlaklei he pehtlai in Ciinthlaklei Kutken cauk Hakha holh in kan tuah cuahmah. Atu hi kan leh liopi a si i 2019 September thla ah cun mizapi sin ah chuahpi kan i zuam lai ti mi thawng zong kan vun in thanh duh hna. Kan ram ah hin mah ciinthlak hna hi cu a chuak ve dahkaw kan ti ding mi hi ruah in thawk a za cang!###
